COVID-19 ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Θα μπορούσε να θεωρηθεί πως το 2020 αποτελεί μια χρονιά διαφορετική, απαιτητική, ανατρεπτική. Μια χρονιά που μας έκανε να αναθεωρήσουμε και να λησμονήσουμε καθημερινά και απλά πράγματα που πιθανώς θεωρούμε δεδομένα. Την υγεία μας, την ελευθερία μας ,τις ευκαιρίες για εργασία, κοινωνικοποίηση, διασκέδαση…

Αναμφίβολα, μια πανδημία επιφέρει μεγάλες και τρομακτικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Η ξαφνική αλλαγή της «κανονικής» ζωής, η κοινωνική απομόνωση, η απαραίτητη τήρηση των μέτρων υγιεινής και ασφαλείας μας κατακλύζουν, μας δημιουργούν ψυχική εξουθένωση και αβεβαιότητα για το πότε θα τελειώσει επιτέλους όλη αυτή η κατάσταση και τι θα ακολουθήσει μετά.

Πώς μπορεί να επηρεάσει η πανδημία την ψυχική μας υγεία;

Είναι πιθανό να προκαλέσει:

  • Φόβο και ανησυχία για την προσωπική υγεία και την υγεία αγαπημένων προσώπων καθώς και για πιθανές απώλειες (εργασία, οικονομική κατάσταση, διαπροσωπικές σχέσεις κλπ).
  • Φόβο για το κοινωνικό στίγμα σε περίπτωση που κάποιος νοσήσει
  • Πιθανή επιδείνωση χρόνιων σωματικών και ψυχικών ασθενειών
  • Αλλαγές και διαταραχές στον ύπνο και την όρεξη
  • Αυξημένη χρήση ή κατάχρηση εθιστικών ουσιών (αλκοόλ, νικοτίνης, ναρκωτικών, κ.ά.)

Επηρεάζονται όλοι οι άνθρωποι και αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο στην πανδημία;

Όχι. Ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, οπότε οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις του διαφοροποιούνται. Ο τρόπος που θα ανταποκριθεί κανείς και θα διαχειριστεί μια στρεσογόνο κατάσταση εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες, όπως το ιστορικό του, η κατάσταση της σωματικής και ψυχικής του υγείας, η υποστήριξη από το οικογενειακό και φιλικό του περιβάλλον, η εργασιακή και οικονομική του κατάσταση κλπ.

Οι έρευνες δείχνουν ότι ορισμένα άτομα μπορεί να αντιδράσουν πιο έντονα στην πανδημία:

  • όσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες και διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν (ηλικιωμένοι, άτομα σε οποιαδήποτε ηλικία με υποκείμενα νοσήματα)
  • επαγγελματίες στην «πρώτη γραμμή» (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, εργαζόμενοι σε νοσοκομεία και δομές φροντίδας, εστίαση κλπ)
  • άτομα που βίωσαν/βιώνουν αλλαγές, απώλειες και αβεβαιότητα στον οικονομικό και εργασιακό τομέα
  • τα παιδιά και οι έφηβοι
  • άνθρωποι που φροντίζουν οικογενειακά ή άλλα πρόσωπα
  • άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές ή διαταραχές που σχετίζονται με τη χρήση ουσιών, καθώς και αναπηρίες
  • άνθρωποι που ζουν μόνοι τους ή κοινωνικά απομονωμένοι, άστεγοι, μειονότητες, άτομα που δεν έχουν πρόσβαση στην πληροφορία και την ενημέρωση στη μητρική τους γλώσσα

Πώς μπορούμε να διαφυλάξουμε την ψυχική μας υγεία;

Παρόλη τη σύγχυση που επικρατεί, υπάρχουν ορισμένοι τρόποι για να διαχειριστούμε το άγχος και να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία. Ας δούμε μερικούς από αυτούς:

  • Ενημερωθείτε από έγκυρες πηγές για τον covid-19, πώς να προφυλαχθείτε και τι να κάνετε σε περίπτωση που νοσήσετε.
  • Το να ακούτε και να διαβάζετε συνεχώς για τον ιό μπορεί να προκαλέσει επιπλέον αναστάτωση και αναταραχή. Ελέγξτε το βαθμό της έκθεσή σας και επιλέξτε τις πηγές πληροφόρησής σας.
  • Μην απομονώνεστε. Το γεγονός ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να βγούμε και να συναντηθούμε με αγαπημένα πρόσωπα δεν σημαίνει ότι πρέπει να απομονωθούμε από τον κόσμο. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να επικοινωνήσουμε με την οικογένεια και τους φίλους μας.
  • Προσπαθήστε να γεμίσετε δημιουργικά τη μέρα σας. Ο άπλετος ελεύθερος χρόνος αυτήν την περίοδο μπορεί να είναι η ευκαιρία για να κάνουμε πράγματα που απολαμβάνουμε και τόσο καιρό πιθανώς να μην τα κάναμε με τη δικαιολογία ότι δεν προλαβαίνουμε. Σκεφτείτε τι σας ευχαριστεί, βρείτε ένα νέο χόμπι, φροντίστε τον εαυτό σας και περάστε ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια και τα άτομα που μένουν μαζί σας.
  • Φροντίστε τη σωματική και ψυχική σας υγεία. Ίσως τώρα να είναι η στιγμή να αποκτήσουμε συνήθειες που βελτιώνουν την υγεία μας. Ξεκινήστε γυμναστική, ακολουθήστε μια πιο υγιεινή διατροφή, πάρτε βαθιές αναπνοές, ξεκινήστε διαλογισμό, προσπαθήστε να κοιμηθείτε περισσότερο και πιο ποιοτικά, αποφύγετε την αυξημένη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
  • Μιλήστε. Μοιραστείτε τα συναισθήματα και την ανησυχία σας με κοντινά σας άτομα. Μη διστάσετε να επικοινωνήστε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας, εάν αισθάνεστε ότι το έχετε ανάγκη. Δεν είστε (οι) μόνοι.

Ευδοκία Παπαδοπούλου

Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος, MSc

ΠΗΓΕΣ